Çocuk Hakları Sözleşmesi
Madde 1
Bu sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken
yaşta reşit olma durumu hariç, on sekiz yaşına kadar her insan çocuk
sayılır.
Madde 2
1. Taraf Devletler, bu Sözleşmede yazılı olan hakları kendi yetkileri
altında bulunan her çocuğa, kendilerinin, anne babalarının veya yasal
vasilerinin sahip oldukları ırk, renk, cinsiyet, dil, siyasal ya da
başka düşünceler, ulusal, etnik ve sosyal köken, mülkiyet, sakatlık,
doğuş ve diğer statüler nedeniyle hiçbir ayrım gözetmeksizin tanır ve
taahhüt ederler.
2. Taraf Devletler, çocuğun anne-babasının, yasal vasilerinin veya
ailesinin öteki üyelerinin durumları, faaliyetleri, açıklanan
düşünceleri veya inançları nedeniyle her türlü ayırıma veya cezaya tabi
tutulmasına karşı etkili biçimde korunması için gerekli tüm uygun önlemi
alırlar
Madde 3
1. Kamusal ya da özel sosyal yardım kuruluşları, mahkemeler, idari
makamlar veya yasama organları tarafından yapılan ve çocukları
ilgilendiren bütün faaliyetlerde, çocuğun yararı temel düşüncedir.
2. Taraf Devletler, çocuğun anne-babasının, vasilerinin ya da
kendisinden hukuken sorumlu olan diğer kişilerin hak ve ödevlerini de
göz önünde tutarak, esenliği için gerekli bakım ve bu amaçla tüm uygun
yasal ve idari önlemleri alırlar.
3. Taraf Devletler,çocukların bakımı ve korunmasından sorumlu
kurumların, hizmet ve faaliyetlerin özellikle güvenlik,sağlık, personel
sayısı ve uygunluğu ve yönetimin yeterliliği açısından, yetkili
makamlarca konulan ölçülere uymalarını taahhüt ederler.
Madde 4
Taraf Devletler, bu Sözleşmede tanınan hakların uygulanması amacıyla
gereken her türlü yasal, idari ve diğer önlemleri alırlar. Ekonomik,
sosyal ve kültürel haklara ilişkin olarak, Taraf Devletler eldeki
kaynaklarını olabildiğince geniş tutarak, gerekirse uluslararası
işbirliği çerçevesinde bu tür önlemler alırlar.
Madde 5
Taraf Devletler, bu Sözleşmenin çocuğa tanıdığı haklar doğrultusunda
çocuğun yeteneklerinin geliştirilmesi ile uyumlu olarak, çocuğa yol
gösterme ve onu yönlendirme konusunda anne-babanın, yerel gelenekler ön
görüyorsa uzak aile veya topluluk üyelerinin, yasal vasilerinin veya
çocuktan hukuken sorumlu kişilerin sorumluluklarına, haklarına ve
ödevlerine saygı gösterirler.
Madde 6
1. Taraf Devletler, her çocuğun temel yaşama hakkına sahip olduğunu kabul ederler.
2. Taraf Devletler, çocuğun hayatta kalması ve gelişmesi için mümkün olan azami çabayı gösterirler.
Madde 7
1. Çocuk doğumdan hemen sonra derhal nüfus kütüğüne kaydedilecek ve
doğumdan itibaren bir isim hakkına, bir vatandaşlık kazanma hakkına ve
mümkün olduğu ölçüde anne-babasını bilme ve onlar tarafından bakılma
hakkına sahip olacaktır.
2. Taraf Devletler, özellikle çocuğun tabiiyetsiz kalması söz konusu
olduğunda kendi ulusal hukuklarına ve ilgili uluslararası belgeler
çerçevesinde üstlendikleri yükümlülüklerine uygun olarak bu hakların
işlerlik kazanmasını taahhüt ederler.
Madde 8
1. Taraf Devletler yasanın tanıdığı şekli ile çocuğun kimliğini;
tabiiyeti, ismi ve aile bağları dahil, koruma hakkına saygı göstermeyi
ve bu konuda yasa dışı müdahalelerde bulunmamayı taahhüt ederler.
2. Çocuğun kimliğinin unsurlarının bazılarından veya tümünden yasaya
aykırı olarak yoksun bırakılması halinde, Taraf Devletler çocuğun
kimliğine süratle yeniden kavuşturulması amacıyla gerekli yardım ve
korumada bulunurlar
Madde 9
1. Yetkili makamlar uygulanabilir yasa ve usullere göre ve temyiz yolu
açık olarak, ayrılığın çocuğun yüksek yararına olduğu yolunda karar
vermedikçe, Taraf Devletler, çocuğun; anne-babasından, onların rızası
dışında ayrılmamasını güvence altına alırlar . Ancak, anne-babası
tarafından çocuğun kötü muameleye maruz bırakılması yada ihmal edilmesi
durumlarında yada anne ve babanın birbirinden ayrı yaşaması nedeniyle
çocuğun ikametgahının belirlenmesi amacıyla karara varılması
gerektiğinde, bu tür bir ayrılık kararı verilebilir.
2. Bu maddenin birinci fıkrası uyarınca girişilen her işlemde, ilgili
bütün taraflara işleme katılma ve görüşlerini bildirme olanağı tanınır.
3. Taraf Devletler,anne-babasından veya bunlardan birinden ayrılmasına
karar verilen çocuğun,kendi yüksek yararına aykırı olmadıkça,
anne-babasının ikisiyle de düzenli bir biçimde kişisel ilişki kurma ve
doğrudan görüşme hakkına saygı gösterirler.
4. Böyle bir ayrılık,bir Taraf Devlet tarafından girişilen ve çocuğun
kendisinin anne-babasının veya her ikisinin birden
tutuklanmasını,hapsini,sürgün sınır dışı edilmesini veya ölümünü (ki
buna devletin gözetimi altında iken nedeni ne olursa olsun meydana gelen
ölüm dahildir) tevlit eden herhangi benzer bir işlem sonucu olmuşsa, bu
Taraf Devlet, istek üzerine ve çocuğun esenliğine zarar vermemek koşulu
ile; anne- babaya, çocuğa veya uygun olursa, ailenin bir başka üyesine,
söz konusu aile bireyinin ya da bireylerinin bulunduğu yer hakkında
gereken bilgi verecektir. Taraf Devletler, böyle bir istemin başlı
başına sunulmasının ilgili kişi veya kişiler bakımından aleyhe hiç bir
sonuç yaratmamasını ayrıca taahhüt ederler.
[değiştir]
Madde 10
1. 9 uncu Maddenin 1 inci fıkrası uyarınca Taraf Devletlere düşen
sorumluluğa uygun olarak, çocuk veya anne-babası tarafından, ailenin
birleşmesi amaçlarıyla yapılan bir Taraf Devlet girme ya da onu terk
etme konusundaki her başvuru, Taraf Devletlerce olumlu, insani ve ivedi
bir tutumla ele alınacak. Taraf Devletler, bu tür bir başvuru
yapılmasının, başvuru sahipleri veya aile üyeleri aleyhine sonuçlar
yaratmamasını taahhüt ederler.
2. Anne-babası, ayrı Devletlerde oturan bir çocuk olağanüstü durumlar
hariç, hem anne hem de babası ile düzenli biçimde kişisel ilişkiler
kurma ve doğrudan görüşme hakkına sahiptir. Bu nedenle ve 9 uncu
maddenin 1. Fıkrasına göre Taraf Devletler çocuğun ve anne- babasının
Taraf Devletlerin ülkeleri dahil herhangi bir ülkeyi terk etme ve kendi
ülkelerine dönme hakkına saygı gösterirler. Herhangi bir ülkeyi terk
etme hakkı, yalnızca yasada ön görüldüğü gibi ve ulusal güvenliğin, kamu
düzenin, kamu sağlığı veya ahlak veya başkalarının hak ve
özgürlüklerini korumak amacı ile ve işbu sözleşme ile tanınan öteki
haklarla bağdaştığı ölçüce kısıtlamalara konu olabilir.
Madde 11
1. Taraf Devletler, çocukların yasa dışı yollarla ülke dışına çıkarılıp
geri döndürülmemesi halleriyle mücadele için önlemler alırlar.
2. Bu amaçla Taraf Devletler 2 yada çok taraflı anlaşmalar yapılmasını mevcut anlaşmalarla katılmayı teşvik ederler.
Madde 12
1. Taraf Devletler, görüşlerini oluşturma yeteneğine sahip çocuğun,
kendini ilgilendiren her konuda görüşlerini serbestçe ifade etme hakkını
bu görüşlere çocuğun yaşı ve olgunluk derecesine uygun olarak, gereken
özen gösterilmek suretiyle tanırlar.
2. Bu amaçla, çocuğu etkileyen herhangi bir adli veya idari kovuşturmada
çocuğun ya doğrudan doğruya veya bir temsilci yada uygun bir makam
yoluyla dinlenilmesi fırsatı, ulusal yasanın usule ilişkin kurallarına
uygun olarak çocuğa, özellikle sağlanacaktır.
Madde 13
1. Çocuk, düşüncesini özgürce açıklama hakkına sahiptir;bu hak, ülke
sınırları ile bağlı olmaksızın; yazılı, sözlü, basılı, sanatsal biçimde
veya çocuğun seçeceği başka bir araçla her türlü haber ve düşüncelerin
araştırılması, elde edilmesi ve verilmesi özgürlüğünü içerir.
2. Bu hakkın kullanılması yalnızca;
a) Başkasının haklarına ve itibarına saygı,
b) Milli güvenliğin, kamu düzeninin, kamu sağlığı ve ahlakın korunması
nedenleriyle ve kanun tarafından öngörülmek ve gerekli olmak kaydıyla
yapılan sınırlamalara konu olabilir.
Madde 14
1. Taraf Devletler, çocuğun düşünce, vicdan ve din özgürlükleri hakkına saygı gösterirler.
2. Taraf Devletler, anne-babanın ve gerekiyorsa yasal vasilerin; çocuğun
yeteneklerinin gelişmesiyle bağdaşır biçimde haklarının kullanılmasında
çocuğa yol gösterme konusundaki hak ve ödevlerine, saygı gösterirler.
3. Bir kimsenin dinini ve inançlarını açıklama özgürlüğü kanunla
öngörülmek ve gerekli olmak kaydıyla yalnızca kamu güvenliği, düzeni,
sağlık ya da ahlakı ya da başkalarının temel hakları ve özgürlüklerini
korumak gibi amaçlarla sınırlandırılabilir.
Madde 15
1. Taraf Devletler, çocuğun dernek kurma ve barış içinde toplanma özgürlüklerine ilişkin haklarını kabul ederler.
2. Bu hakların kullanılması, ancak zorunlu kılınan ve demokratik bir
toplumda gerekli olan ulusal güvenlik, kamu güvenliği, kamu düzeni
yararına olarak ya da kamu sağlığı ve ahlakın ya da başkalarının hak ve
özgürlüklerinin korunması amaçlarıyla yapılan sınırlandırmalardan
başkalarıyla kısıtlandırılamaz.
Madde 16
1. Hiçbir çocuğun özel yaşantısına, aile, konut ve iletişimine keyfi ya
da haksız bir biçimde müdahale yapılamayacağı gibi, onur ve itibarına da
haksız olarak saldıramaz.
2. Çocuğun bu tür müdahale ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır.
Madde 17
Taraf Devletler, kitle iletişim araçlarının önemini kabul ederek
çocuğun; özellikle toplumsal,ruhsal ve ahlaki esenliği ile bedensel ve
zihinsel sağlığını geliştirmeye yönelik çeşitli ulusal ve uluslararası
kaynaklardan bilgi ve belge edinmesini sağlarlar. Bu amaçla Taraf
Devletler:
a) Kitle iletişim araçlarını çocuk bakımından toplumsal ve kültürel
yararı olan ve 29.cu maddenin ruhuna uygun bilgi ve belgeyi yaymak için
teşvik ederler; b)Çeşitli kültürel, ulusal ve uluslararası kaynaklardan
gelen bu türde bilgi ve belgelerin üretimi, değişimi ve yayımı amacıyla
uluslararası işbirliğini teşvik ederler.
c) Çocuk kitaplarının üretimini ve yayılmasını teşvik ederler; d) Kitle
iletişim araçlarının azınlık grubu veya bir yerli ahaliye mensup
çocukların dil gereksinimlerine özel önem göstermeleri konusunda teşvik
ederler;
e) 13 ve18.ci maddelerde yer alan kurallar göz önünde tutularak çocuğun
esenliğine zarar verebilecek bilgi ve belgelere karşı korunması için
uygun yönlendirici ilkeler geliştirilmesini teşvik ederler;
Madde 18
1. Taraf Devletler,çocuğun yetiştirilmesinde ve gelişmesinin
sağlanmasında anne-babanın birlikte sorumluluk taşıdıkları ilkesinin
tanınması için her türlü çabayı gösterirler. Çocuğun yetiştirilmesi ve
geliştirilmesi sorumluluğu ilk önce anne-babaya ya da durum
gerektiriyorsa yasal vasilere düşer. Bu kişiler her şeyden önce çocuğun
yüksek yararını göz önünde tutarak hareket ederler.
2. Bu Sözleşmede belirtilen hakların güvence altına alınması ve
geliştirilmesi için Taraf Devletler, çocuğun yetiştirilmesi konusundaki
sorumluluklarını kullanmada anne-baba ve yasal vasilerin durumlarına
uygun yardım yapar ve çocukların bakımı ile görevli kuruluşların,
faaliyetlerin ve hizmetlerin gelişmesini sağlarlar.
3. Taraf Devletler, çalışan anne-babanın, çocuk bakım hizmet ve
tesislerinden, çocuklarının da bu hizmet ve tesislerden yararlanma
hakkını sağlamak için uygun olan her türlü önlemi alırlar.
Madde 19
1. Bu Sözleşmeye Taraf Devletler,çocuğun anne-babasının ya da onlardan
yalnızca birinin, yasal vasi veya vasilerinin ya da bakımını üstlenen
herhangi bir kişinin yanında iken bedensel saldırı, şiddet veya
suistimale, ihmal ya da ihmalkar muameleye, ırza geçme dahil her türlü
istismar ve kötü muameleye karşı korunması için; yasal, idari,
toplumsal, eğitsel bütün önlemleri alırlar.
2. Bu tür koruyucu önlemler; burada tanımlanmış olan çocuklara kötü
muamele olaylarının önlenmesi, belirlenmesi, bildirilmesi, yetkili
makama havale edilmesi, soruşturulması, tedavisi ve izlenmesi için
gerekli başkaca yöntemleri ve uygun olduğu takdirde adliyenin işe el
koyması olduğu kadar durumun gereklerine göre çocuğa ve onun bakımını
üstlenen kişilere, gereken desteği sağlamak amacı ile sosyal
programların düzenlenmesi için etkin usulleri de içermelidir.
[değiştir]
Madde 20
1. Geçici ve sürekli olarak aile çevresinden yoksun kalan veya kendi
yararına olarak bu ortamda bırakılması kabul edilmeyen her çocuk,
Devletten özel koruma ve yardım görme hakkına sahip olacaktır.
2. Taraf Devletler bu durumdaki bir çocuk için kendi ulusal yasalarına göre, uygun olan bakımı sağlayacaklardır.
3. Bu tür bakım, başkaca benzerleri yanında, bakıcı aile yanına verme,
İslam Hukukunda Kefalet ( Kafalah ), evlat edinme ya da gerekiyorsa
çocuk bakımı amacı güden uygun kuruluşlara yerleştirmeyi de içerir.
Çözümler düşünülürken, çocuğun yetiştirilmesinde sürekliliğin
korunmasına ve çocuğun etnik, dinsel kültürel ve dil kimliğine gerek
saygı gösterilecektir.
Madde 21
Evlat edinme sistemini kabul eden ve/veya buna izin veren Taraf
Devletler, çocuğun en yüksek yararlarının temel düşünce olduğunu kabul
edecek ve aşağıdaki ilkeleri gerçekleştirecektir:
a) Bir çocuğun evlat edinilmesine ancak yetkili makamlar karar verir. Bu
makam uygulanabilir yasa ve usullere göre ve güvenilir tüm bilgilerin
ışığında; çocuğun, anne-babası, yakınları ve yasal vasisine göre
durumunu göz önüne alarak ve gereken durumlarda tüm ilgililerle
yapılacak görüşme sonucu onların da evlat edinme konusundaki onaylarını
alma zorunluluğuna uyarak, kararını verir.
b) Çocuğun kendi ülkesinde elverişli biçimde bakılması mümkün olmadığı
veya evlat edinecek veya yanına yerleştirilecek aile bulunmadığı
takdirde, ülkeler arası evlat edinmenin çocuk bakımından uygun bir çözüm
olduğunu kabul ederler.
c) Başka bir ülkede evlat edinilmesi düşünülen çocuğun, kendi ülkesinde
mevcut evlat edinme durumuyla eşdeğer olan güvence ve ölçülerden
yararlanmasını sağlarlar.
d) Ülkeler arası evlat edinmede, yerleştirmenin ilgililer bakımından
yasadışı para kazanma konusu olmaması için gereken bütün önlemleri
alırlar.
e) Bu maddedeki amaçları, uygun olduğu ölçüde, ikili yada çok taraflı
düzenleme veya anlaşmalarla teşvik ederler ve bu çerçevede, çocuğun
başka bir ülkede yerleştirilmesinin yetkili makam veya organlar
tarafından yürütülmesini güvenceye almak için çaba gösterirler.
Madde 22
1. Taraf Devletler, ister tek başına olsun isterse anne-babası veya
herhangi bir başka kimse ile birlikte bulunsun, mülteci statüsü
kazanmaya çalışan ya da uluslararası iç hukuk kural ve usulleri uyarınca
mülteci sayılan bir çocuğun, bu Sözleşmede ve insan haklarına veya
insani konulara ilişkin ve söz konusu Devletlerin taraf oldukları diğer
Uluslararası sözleşmelerde tanınan ve bu duruma uygulanabilir nitelikte
bulunan hakları kullanması amacıyla koruma ve insani yardımdan
yararlanması için gerekli bütün önlemleri alırlar.
2.Bu nedenle, Taraf Devletler, uygun gördükleri ölçüde, Birleşmiş
Milletler Teşkilatı ve onunla işbirliği yapan hükümetler arası ve
hükümet dışı yetkili başka kuruluşlarla bu durumda olan bir çocuğu
korumak, ona yardım etmek, herhangi bir mülteci çocuğun ailesiyle
yeniden bir araya gelebilmesi için anne-babası veya ailesinin başka
üyeleri hakkında bilgi toplamak amacıyla işbirliğinde bulunurlar.
Herhangi bir nedenle kendi aile çevresinden sürekli ya da geçici olarak
ayrı düşmüş bir çocuğa bu sözleşmeye göre tanınan koruma, aynı esaslar
içinde, anne-babası ya da ailesini başkaca üyelerinden hiç birisi
bulunamayan çocuğa da tanınacaktır.
Madde 23
1. Taraf Devletler zihinsel ya da bedensel özürlü çocukların
saygınlıklarını güvence altına alan, özgüvenlerini geliştiren ve
toplumsal yaşamı etkin biçimde katılmalarını kolaylaştıran şartlar
altında eksiksiz bir yaşama sahip olmalarını kabul ederler.
2. Taraf Devletler, özürlü çocukların özel bakımdan yararlanma hakkını
tanırlar ve eldeki kaynakları yeterliliği ölçüsünde ve yapılan başvuru
üzerine, yardımdan yararlanabilecek durumda olan çocuğa ve onun
bakımından sorumlu olanlara, çocuğun durumu ve anne-babasının veya
çocuğa bakanların içinde bulundukları koşullara uygun düşecek yardımın
yapılmasını teşvik ve taahhüt ederler.
3. Özürlü çocuğun özel bakıma gereksinimi olduğu bilincinden hareketle
bu maddenin 2 inci fıkrası uyarınca yapılması öngörülen yardım, çocuğun
anne-babasını ya da çocuğa bakanların parasal ( mali) durumları göz
önüne alınarak, olanaklara ölçüsünde ücretsiz sağlanır. Bu yardım;
özürlü çocuğun eğitimi, meslek eğitimi, tıbbi bakım hizmetleri,
rehabilitasyon hizmetleri, bir işte çalışabilecek duruma getirme
hazırlık programları ve dinlenme/eğlenme olanaklarından etkin olarak
yararlanmasını sağlamak üzere düzenlenir ve çocuğun en eksiksiz biçimde
toplumla bütünleşmesi yanında, kültürel ve ruhsal yönü dahil bireysel
gelişmesini gerçekleştirme amacını güder.
4. Taraf Devletler, uluslararası işbirliği ruhu içinde, özürlü
çocukların koruyucu sıhhi bakımı, tıbbi, psikolojik ve işlevsel
tedavileri alanlarına ilişkin gerekli bilgilerin alışverişi yanında,
rehabilitasyon, eğitim ve mesleki eğitim hizmetlerine ilişkin
yöntemlerin bilgilerini de içerecek şekilde ve Taraf Devletlerin bu
alanlardaki güçlerini, anlayışlarını geliştirmek ve deneyimlerini
zenginleştirmek amacıyla bilgi dağıtımını ve bu bilgiden yararlanmayı
teşvik ederler. Bu bakımdan, gelişmekte olan ülkelerin gereksinimleri,
özellikle göz önüne alınır.
Madde 24
1. Taraf Devletler, çocuğun olabilecek en iyi sağlık düzeyine kavuşma,
tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini veren kuruluşlardan
yararlanma hakkını tanırlar. Taraf Devletler, hiçbir çocuğun bu tür
tıbbi bakım hizmetlerinden yararlanma hakkında yoksun bırakılmamasını
güvence altına almak için çaba gösterirler.
2. Taraf Devletler, bu hakkın tam olarak uygulanmasını takip ederler ve özellikle:
a) Bebek ve çocuk ölüm oranlarının düşürülmesi;
b) Bütün çocuklara gerekli tıbbi yardımının ve tıbbi bakımın; temel
sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine önem verilerek sağlanması;
c) Temel sağlık hizmetleri çerçevesinde ve başka olanakların yanı sıra,
kolayca bulunabilen tekniklerin kullanılması ve besleyici yiyecekler ve
temiz içme suyu sağlanması yoluyla ve çevre kirlenmesinin tehlike ve
zararlarını göz önüne alarak, hastalık ve yetersiz beslenmeye karşı
mücadele edilmesi;
d) Anneye doğum öncesi ve sonrası uygun bakımın sağlanması;
e) Bütün toplum kesimlerinin özellikle anne- babalar ve çocukların,
çocuk sağlığı ve beslenmesi, anne sütü ile beslenmesinin yararları,
toplum ve çevre sağlığı ve kazaların önlenmesi konusunda temel bilgileri
elde etmeleri ve bu bilgileri kullanmalarına yardımcı olunması;
f) Koruyucu sağlık bakımlarının, anne- babaya rehberliğini aile
planlaması eğitimi ve hizmetlerinin geliştirilmesi; amaçlarıyla uygun
önlemleri alırlar.
3. Taraf Devletler, çocukların sağlığı için zararlı geleneksel
uygulamalarının kaldırılması amacıyla uygun ve etkili her türlü önlemi
alırlar.
4. Taraf Devletler, bu maddede tanınan hakkın tam olarak
gerçekleştirilmesini tedricen sağlamak amacıyla uluslararası
işbirliğinin geliştirilmesi ve teşviki konusunda karşılıklı olarak söz
verirler. Bu konuda gelişmekte olan ülkelerin gereksinimleri özellikle
göz önünde tutulur.
Madde 25
Taraf Devletler, yetkili makamlarca korunma ve bakım altına alma,
bedensel ya da ruhsal tedavi amaçlarıyla hakkında bir yerleştirme
tedbiri uygulanan çocuğun gördüğü tedaviyi ve yerleştirilmesine bağlı
diğer tüm şartları belli aralıklarla gözden geçirme hakkına sahip
olduğunu kabul ederler.
Madde 26
1. Taraf Devletler, her çocuğun sosyal sigorta dahil, sosyal güvenlikten
yaralanma hakkını tanır ve bu hakkın tam olarak gerçekleşmesini
sağlamak için ulusal hukuklarına uygun, gerekli önlemleri alırlar.
2. Sosyal Güvenlik, çocuğun ve çocuğun bakımından sorumlu olanların
kaynakları ve koşulları göz önüne alınarak ve çocuk tarafından ya da
onun adına yapılan sosyal güvenlikten yararlanma başvurusuna ilişkin
başkaca durumlar da göz önünde tutularak sağlanır.
Madde 27
1. Taraf Devletler,her çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaksal ve
toplumsal gelişmesini sağlayacak yeterli bir hayat seviyesine hakkı
olduğunu kabul ederler.
2. Çocuğun gelişmesi için gerekli hayat şartlarının sağlanması
sorumluluğu; sahip oldukları imkanlar ve mali güçleri çerçevesinde
öncelikle çocuğun anne babasına veya çocuğun bakımını üstlenen diğer
kişiler düşer.
3. Taraf Devletler, ulusal durumlarına göre ve olanaklarına göre ve
olanakları ölçüsünde, anne babaya ve çocuğun bakımını üstlenen diğer
kişiler e, çocuğun bu hakkının uygulanmasında yardımcı olmak amacıyla
gerekli önlemleri alır ve gereksinim olduğu takdirde özellikle beslenme,
giyim ve barınma konularında maddi yardım ve destek programları
uygularlar.
4. Taraf Devletler, Taraf Devlet ülkesinde veya başka ülkede bulunsun;
anne babası veya çocuğa karşı mali sorumluluğu bulunan diğer kişiler
tarafından, çocuğun bakım giderlerinin karşılanmasını sağlamak amacıyla
her türlü uygun önlemi alırlar. Özellikle çocuğa karşı mali sorumluluğu
olan kişinin, çocuğun ülkesinden başka bir ülkeden başka bir ülkede
yaşaması halinde,Taraf Devletler bu konuya ilişkin uluslararası
anlaşmalara katılmayı veya bu tür anlaşmalar aktinin yanı sıra başkaca
uygun düzenlemelerin yapılmasını teşvik ederler.
Madde 28
1. Taraf Devletler,çocuğun eğitim hakkını kabul ederler ve bu hakkın
fırsat eşitliği temeli üzerinde tedricen gerçekleştirilmesi görüşüyle
özellikle:
a) İlk öğretimi herkes için zorunlu ve parasız hale getirirler;
b) Orta öğretim sistemlerinin genel olduğu kadar mesleki nitelikte de
olmak üzere çeşitli biçimlerde örgütlenmesini teşvik ederler ve bunların
tüm çocuklara açık olmasını sağlarlar ve gerekli durumlarda mali yardım
yapılması ve öğretimi parasız kılmak gibi uygun önlemleri alırlar;
c) Uygun bütün araçları kullanarak, yüksek öğretime yetenekleri doğrultusunda herkese açık hale getirirler;
d) Eğitim ve meslek seçimine ilişkin bilgi ve rehberliği bütün çocuklar için elde edilir hale getirirler;
e) Okullarda düzenli biçimde devamın sağlanması ve okulu terk etme oranlarının düşürülmesi için önlem alırlar.
2. Taraf Devletler, okul disiplinin çocuğun insan olarak taşıdığı
saygınlıkla bağdaşır biçimde ve bu Sözleşmeye uygun olarak
yürütülmesinin sağlanması amacıyla gerekli olan tüm önlemleri alırlar.
3. Taraf Devletler eğitim alanında,özellikle cehaletin ve okuma yazma
bilmemenin dünyadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve çağdaş eğitim
yöntemlerine ve bilimsel ve teknik bilgilere sahip olunmasını
kolaylaştırmak amacıyla uluslararası işbirliğini güçlendirir ve teşvik
ederler. Bu konuda, gelişmekte olan ülkelerin gereksinimleri özellikle
göz önünde tutulur.
Madde 29
1. Taraf Devletler, çocuk eğitiminin aşağıdaki amaçlara yönelik olmasını kabul ederler;
a) Çocuğun kişiliğinin, yeteneklerinin, zihinsel ve bedensel yetilerinin mümkün olduğunca geliştirilmesi;
b) İnsan haklarına ve temel özgürlüklere, Birleşmiş Milletler Antlaşmasında benimsenen ilkelere saygının geliştirilmesi;
c) Çocuğun anne-babasına, kültürel kimliğine, dil ve değerlerine,
çocuğun yaşadığı, veya geldiği menşe ülkenin ulusal değerlerine ve
kendisininkinden farklı uygarlıklara saygının geliştirilmesi;
d) Çocuğun, anlayışı, barış, hoşgörü, cinsler arası eşitlik, ister
etnik, ister ulusal, ister dini gruplardan, isterse yerli halktan olsun,
tüm insanlar arasında dostluk ruhu ile özgür bir toplumda, yaşantıyı,
sorumlulukla üstlenecek şekilde hazırlanması;
e) Doğal çevreye saygının geliştirilmesi.
2. Bu maddenin veya 28'inci maddenin hiçbir hükmü gerçek ve tüzel
kişilerin öğretim kurumları kurmak ve yönetmek özgürlüğüne bu maddenin 1
inci fıkrasında belirtilen ilkelere saygı göstermesi ve bu kurumlarda
yapılan eğitimin Devlet tarafından konulmuş olan asgari kurallara uygun
olması koşuluyla aykırı sayılacak biçimde yorumlanmayacaktır.
[değiştir]
Madde 30
Soya, dine ya da dile dayalı azınlıkların ya da yerli halkların var
olduğu Devletlerde, böyle bir azınlığa mensup olan ya da yerli halktan
olan çocuk, ait olduğu azınlık topluluğunun diğer üyeleri ile birlikte
kendi kültüründen yararlanma, kendi dinine inanma ve uygulama ve kendi
dilini kullanma hakkından yoksun bırakılamaz.
Madde 31
1. Taraf Devletler, çocuğun dinlenme, boş zaman değerlendirme, oynama ve
yaşına uygun eğlence (etkinliklerinde) bulunma ve kültürel ve sanatsal
yaşama serbestçe katılma hakkını tanırlar.
2. Taraf Devletler, çocuğun kültürel ve sanatsal yaşama tam olarak
katılma hakkına saygı duyarak tanırlar ve özendirirler ve çocuklar için,
boş zamanı değerlendirmeye, dinlenmeye, sanata ve kültüre ilişkin
(etkinlikler) konusunda uygun ve eşit fırsatların sağlanmasını teşvik
ederler.
Madde 32
1. Taraf Devletler, çocuğun, ekonomik sömürüye ve her türlü tehlikeli
işte ya da eğitimine zarar verecek ya da sağlığı veya bedensel,
zihinsel, ruhsal, ahlaksal ya da toplumsal gelişmesi için zararlı
olabilecek nitelikte çalıştırılmasına karşı korunma hakkını kabul
ederler.
2. Taraf Devletler bu maddenin uygulamaya konulmasını sağlamak için
yasal, idari, toplumsal ve eğitsel her önlemi alırlar. Bu amaçlar ve
öteki uluslararası belgelerin ilgili hükümleri göz önünde tutularak,
Taraf Devletler özellikle şu önlemleri alırlar:
a) İşe kabul için bir ya da birden çok asgari yaş sınırı tespit ederler;
b) Çalışmanın saat olarak süresi ve koşullarına ilişkin uygun düzenlemeleri yaparlar;
c) Bu maddenin etkili biçimde uygulanmasını sağlamak için ceza veya başka uygun yaptırımlar öngörürler.
Madde 33
Taraf Devletler, çocukların uluslararası antlaşmalarda tanımladığı
biçimde uyuşturucu ve psikotrop maddelerin yasadışı kullanımına karşı
korunması ve çocukların bu tür maddelerin yasadışı üretimi ve
kaçakçılığı alanında kullanılmasını önlemek amacıyla yasal sosyal ve
eğitsel niteliktekiler de dahil olmak üzere her türlü uygun önlemleri
alırlar.
Madde 34
Taraf Devletler, çocuğu her türlü cinsel sömürüye ve cinsel suistimale
karşı koruma güvencesi verirler. Bu amaçla Taraf Devletler özellikle:
a) Çocuğun yasadışı bir cinsel faaliyete girişmek üzere kandırılması veya zorlanmasını;
b) Çocukların,fuhuş, yada diğer yasadışı cinsel faaliyette bulundurularak sömürülmesini;
c) Çocukların ,pornografik nitelikli gösterilerde ve malzemede kullanılarak sömürülmesini;
önlemek amacıyla ulusal düzeyde ve ikili ile çok taraflı ilişkilerde gerekli her türlü önlemi alırlar.
Madde 35
Taraf Devletler ,her ne nedenle ve hangi biçimde olursa olsun ,
çocukların kaçırılmaları , satılmaları veya fuhşa konu olmalarını
önlemek için ulusal düzeyde ve ikili ve çok yanlı ilişkilerde gereken
her türlü önlemleri alırlar.
Madde 36
Taraf Devletler, esenliğine herhangi bir biçimde zarar verebilecek başka her türlü sömürüye karşı çocuğu korurlar.
Madde 37
Taraf Devletler, aşağıdaki hususları sağlarlar:
a) Hiç bir çocuk, işkence veya diğer zalimce, insanlık dışı veya
aşağılayıcı muamele ve cezaya tabi tutulmayacaktır. On sekiz yaşından
küçük olanlara, işledikleri suçlar nedeniyle idam cezası verilemeyeceği
gibi salıverilme koşulu bulunmayan ömür boyu hapis cezası da
verilmeyecektir.
b) Hiç bir çocuk yasa dışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun
bırakılmayacaktır. Bir çocuğun tutuklanması, alıkonulması veya hapsi
yasa gereği olacak ve ancak en son baş vurulacak bir önlem olarak
düşünülüp, uygun olabilecek en kısa süre ile sınırlı tutulacaktır.
c) Özgürlünden yoksun bırakılan her çocuğa insancıl biçimde ve insan
kişiliğinin özünde bulunan saygınlık ve kendi yaşındaki kişilerin
gereksinimleri göz önünde tutularak davranılacaktır. Özgürlüğünden
yoksun olan her çocuk, kendi yüksek yararı aksini gerektirmedikçe,
özellikle yetişkinlerden ayrı tutulacak ve olağanüstü durumlar dışında
ailesi ile yazışma ve görüşme yoluyla ilişki kurma hakkına sahip
olacaktır.
Madde 38
1) Taraf Devletler, silahlı çatışma halinde kendilerine uygulanabilir
olan uluslararası hukukun, çocukları da kapsayan insani kurallarına
uymak ve uyulmasını sağlamak yükümlülüğünü üstlenirler.
2) Taraf Devletler on beş yaşından küçüklerin çatışmalara doğrudan katılmaması için uygun olan bütün önlemleri alırlar.
3) Taraf Devletler, özellikle on beş yaşına gelmemiş çocukları askere
almaktan kaçınırlar. Taraf Devletler, on beş ile on sekiz yaş arasındaki
çocukların silah altına alınmaları gereken durumlarda, önceliği yaşça
büyük olanlara vermek için çaba gösterirler.
4) Silahlı çatışmalarda sivil halkın korunmasına ilişkin uluslararası
insani hukuk kuralları tarafından öngörülen yükümlülüklerini uygun
olarak, Taraf Devletler silahlı çatışmadan etkilenen çocuklara koruma ve
bakım sağlamak amacıyla mümkün olan her türlü önlemi alırlar.
Madde 39
Taraf Devletler, her türlü ihmal, sömürü ya da suistimal, işkence ya da
her türlü zalimce, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ya da ceza
uygulaması ya da silahlı çatışma mağduru olan bir çocuğun, bedensel ve
ruhsal bakımdan sağlığına yeniden kavuşması ve yeniden toplumla
bütünleşebilmesini temin için uygun olan tüm önlemleri alırlar. Bu tür
sağlığa kavuşturma ve toplumla bütünleştirme, çocuğun sağlığını,
özgüvenini ve saygınlığını geliştirici bir ortamda gerçekleştirilir.
Madde 40
1) Taraf Devletler hakkında ceza yasasını ihlal ettiği iddia edilen ve
bu nedenle itham edilen ya da ihlal ettiği kabul edilen her çocuğun;
çocuğun yaşı ve yeniden topluma kazandırılmasının ve toplumda yapıcı rol
üstlenmesinin arzu edilir olduğu hususları göz önünde bulundurularak,
taşıdığı saygınlık ve değer duygusunu geliştirecek ve başkalarının da
insan haklarına ve temel özgürlüklerine saygı duymasını pekiştirecek
nitelikte muamele görme hakkını kabul ederler.
a) İşlendiği zaman ulusal ya da uluslararası hukukça yasaklanmamış bir
eylem ya da ihmal nedeniyle hiçbir çocuk hakkında ceza yasasını ihlal
ettiği iddiası ya da ithamı öne sürülemeyeceği gibi böyle bir ihlalde
bulunduğu da kabul edilmeyecektir.
b) Hakkında ceza kanunu ihlal iddiası veya ithamı bulunan her çocuk aşağıdaki asgari güvencelere sahiptir:
i) Haklarındaki suçlama yasal olarak sabit oluncaya kadar masum sayılmak;
ii) Haklarındaki suçlamalardan kendilerinin hemen ve doğrudan doğruya;
ya da uygun düşen durumlarda anne-babaları ya da yasal vasileri kanalı
ile haberli kılınmak ve savunmalarının hazırlanıp sunulmasında gerekli
yasal ya da uygun olan başka yardımdan yararlanmak;
iii) Yetkili, bağımsız ve yansız bir makam ya da mahkeme önünde adli ya
da başkaca uygun yardımdan yararlanarak ve özellikle çocuğun yaşı ve
durumu göz önüne alınmak suretiyle kendisinin yüksek yararına aykırı
olduğu saptanmadığı sürece, anne-babası veya yasal vasisi de hazır
bulundurularak yasaya uygun biçimde adil bir duruşma ile konunun
gecikmeksizin karara bağlanmasının sağlanması;
iv) Tanıklık etmek ya da suç ikrarında bulunmak için zorlanmamak;
aleyhine olan tanıkları sorguya çekmek veya sorguya çekmiş olmak ve
lehine olan tanıkların hazır bulunmasının ve sorgulanmasının eşit
koşullarda sağlanması;
v) Ceza yasasını ihlal ettiği sonucuna varılması halinde, bu kararın ve
bunun sonucuna varılması halinde, bu kararın ve bunun sonucu olarak
alınan önlemlerin daha yüksek yetkili, bağımsız ve yansız bir makam ya
da mahkeme önünde yasaya uygun olarak incelenmesi;
vi) Kullanılan dili anlamaması veya konuşamaması halinde çocuğun parasız çevirmen yardımından yararlanması;
vii) Kovuşturmanın her aşamasında özel hayatının gizliliğine tam saygı gösterilmesine hakkı olmak;
3. Taraf Devletler, hakkında ceza yasasını ihlal ettiği iddiası ileri
sürülen, bununla itham edilen ya da ihlal ettiği kabul olunan çocuk
bakımından, yalnızca ona uygulanabilir yasaların, usullerin, onunla
ilgili makam ve kuruluşların oluşturulmasını teşvik edecek ve özellikle
şu konularda çaba göstereceklerdir:
a) Ceza yasasını ihlal konusunda asgari bir yaş sınırı belirleyerek, bu
yaş sınırının altındaki çocuğun ceza ehliyetinin olmadığının kabulü;
b) Uygun bulunduğu ve istenilir olduğu takdirde insan hakları ve yasal
güvencelere tam saygı gösterilmesi koşuluyla bu tür çocuklar için adli
kovuşturma olmaksızın önlemlerin alınması.
4. Koruma tedbiri, yönlendirme ve gözetim kararları, danışmanlık, şartlı
salıverme, bakım için yerleştirme, eğitim ve meslek öğretme programları
ve diğer kurumsal bakım seçenekleri gibi çeşitli düzenlemelerin
uygulanmasında, çocuklara durumları ve suçları ile orantılı ve kendi
esenliklerine olacak biçimde muamele edilmesi sağlanacaktır.
Madde 41
Bu Sözleşmede yer alan hiçbir husus, çocuk haklarının gerçekleştirilmesine daha çok yardımcı olan ve;
a) bir Taraf Devletin yasasında; veya
b) bu Devlet bakımından yürürlükte olan uluslararası hukukta yer alan hükümleri etkilemeyecektir.
II. KISIM
Madde 42 Taraf Devletler, Sözleşme ilke ve hükümlerinin uygun ve
etkili araçlarla yetişkinler kadar çocuklar tarafından da yaygın biçimde
öğrenilmesini sağlamayı taahhüt ederler.
Madde 43 1. Taraf Devletlerin bu Sözleşme ile üstlendikleri
yükümlülükleri yerine getirme konusunda kaydettikleri ilerlemeleri
incelemek amacıyla, görevleri aşağıda belirtilen bir Çocuk Hakları
Komitesi kurulmuştur. 2. Komite bu Sözleşme ile hükme bağlanan alanda
yetenekleriyle tanınmış ve yüksek ahlâk sahibi on uzmandan oluşur.
Komite üyeleri Taraf Devletlerce kendi vatandaşları arasından ve kişisel
olarak görev yapmak üzere, adil bir coğrafi dağılımı sağlama gereği ve
başlıca hukuk sistemleri göz-önünde tutularak seçilirler. 3. Komite
üyeleri, Taraf devletlerce gösterilen kişiler listesinden gizli oyla
seçilirler. Her Taraf Devlet, vatandaşları arasından bir uzmanı aday
gösterebilir. 4. Komite için ilk seçim, bu Sözleşmenin yürürlüğe
girişini izleyen altı ay içinde yapılır. Sonraki seçimler iki yılda bir
yapılır. Her seçim tarihinden en az dört ay önce, Birleşmiş Milletler
Teşkilatı Genel Sekreteri, Taraf Devletleri iki ay içinde adaylarını
göstermeye yazılı olarak davet eder. Daha sonra Genel Sekreter böylece
belirlenen kişilerden, kendilerini gösteren Taraf Devletleri de işaret
ederek, alfabetik sıraya göre oluşturduğu bir listeyi, Taraf Devletlere
bildirir. 5. Seçimler, Birleşmiş Milletler Teşkilatı Merkezinde, Genel
Sekreter tarafından davet edilen Taraf Devletler toplantılarında
yapılır. Nisabı, Taraf Devletlerin üçte ikisinin oluşturduğu bu
toplantılarda, hazır bulunan ve oy kullanan Devletlerin salt
çoğunluğuyla en fazla oy alan kişiler Komiteye seçilir. 6. Komite
üyeleri dört yıl için seçilir. Aday gösterildikleri takdirde yeniden
seçilebilirler. lk seçimde seçilmiş olan beş üyenin görevi iki yıl sonra
sona erer, bu beş üyenin isimleri ilk seçimden hemen sonra toplantı
başkanı tarafından çekilen kura ile belirlenir. 7. Bir komite üyesinin
ölmesi veya çekilmesi ya da başka herhangi bir nedenle bir üyenin
Komitedeki görevlerini yapamaz hale gelmesi durumunda adaylığını öneren
Taraf Devlet, Komitenin onaylaması koşuluyla, böylece boşalan yerdeki
görev süresi doluncaya kadar, kendi vatandaşları arasından başka bir
uzmanı atayabilir. 8. Komite, iç tüzüğünü kendisi belirler. 9. Komite,
memurlarını iki yıllık bir süre için seçer. 10. Komite toplantıları
olağan olarak Birleşmiş Milletler Teşkilatı Merkezinde ya da Komite
tarafından belirlenecek başka uygun bir yerde yapılır. Komite olağan
olarak her yıl toplanır. Komite toplantılarının süresi, gerektiğinde,
Genel Kurulca onaylanmak koşuluyla, bu Sözleşmeye Taraf Devletlerin bir
toplantısıyla belirlenir veya değiştirilir. 11. Birleşmiş Milletler
Teşkilatı Genel Sekreteri gerekli maddi araçları ve personeli bu
Sözleşme ile kendisine verilen görevleri etkili biçimde görebilmesi
amacıyla, Komite emrine verir. 12. Bu Sözleşme uyarınca oluşturulan
Komitenin üyeleri, Genel Kurulun onayı ile, Birleşmiş Milletler
Teşkilatının kaynaklarından karşılanmak üzere, Genel Kurulca
saptananşart ve koşullar çerçevesinde kararlaştırılan ücreti alırlar.
Madde 44 1. Taraf Devletler, bu Sözleşmede tanınan hakları yürürlüğe
koymak için, aldıkları önlemleri ve bu haklardan yararlanma konusunda
gerçekleştirilen ilerlemeye ilişkin raporları: a) Bu Sözleşmenin, ilgili
Taraf Devlet bakımından yürürlüğe giriş tarihinden başlayarak iki yıl
içinde, b) Daha sonra beş yılda bir, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri
aracılığı ile Komiteye sunmayı taahhüt ederler. 2. Bu madde uyarınca
hazırlanan raporlarda, bu Sözleşmeye göre üstlenilen
sorumlulukların,şayet varsa, yerine getirilmesini etkileyen nedenler ve
güçlükler belirtilecektir. Raporlarda ayrıca, ilgili ülkede Sözleşmenin
uygulanması hakkında Komiteyi etraflıca aydınlatacak biçimde yeterli
bilgi de bulunacaktır. 3. Komiteye etraflı bilgi içeren bir ilk rapor
sunmuş olan Taraf Devlet, bu maddenin 1 (b) bendi gereğince sunacağı
sonraki raporlarında daha önce verilmiş olan temel bilgileri
tekrarlamayacaktır. 4. Komite, Taraf Devletlerden Sözleşmenin
uygulamasına ilişkin her türlü ek bilgi isteminde bulunabilir. 5.
Komite, iki yılda bir Ekonomik ve Sosyal Konsey aracılığı ile Genel
Kurula faaliyetleri hakkında bir rapor sunar. 6. Taraf Devletler kendi
raporlarının ülkelerinde geniş biçimde yayımını sağlarlar.
Madde 45 Sözleşmenin etkili biçimde uygulanmasını geliştirme ve
Sözleşme kapsamına giren alanda uluslararası işbirliğini teşvik etmek
amacıyla: a) Uzmanlaşmış kurumlar, UNICEF ve Birleşmiş Milletler
Teşkilatının öteki organları, bu Sözleşmenin kendi yetki alanlarına
ilişkin olan hükümlerinin uygulanmasının incelenmesi sırasında, temsil
edilmek hakkına sahiptirler. Komite; uzmanlaşmış kurumları, UNICEF'i ve
uygun bulduğu öteki yetkili kuruluşları, kendi yetki alanlarını
ilgilendiren konularda uzman olarak görüş vermeye davet edebilir.
Komite, uzmanlaşmış kurumları, UNICEF'i ve Birleşmiş Milletler
Teşkilatının öteki organlarını kendi faaliyet alanlarına ilişkin
kesimlerde Sözleşmenin uygulanması hakkında rapor sunmaya davet
edebilir; b) Komite, uygun bulduğu takdirde, Taraf Devletlerce sunulmuş,
bir istem içeren ya da teknik danışma veya yardım ihtiyacını belirten
her raporu, gerekiyorsa Komitenin bu istek veya ihtiyaca ilişkin tavsiye
ve gözlemlerini de ekleyerek, uzmanlaşmış kurumlara, UNICEF'e ve öteki
yetkili kuruluşlara gönderir; c) Komite, Genel Kurula Genel Sekreterden
Komite adına çocuk haklarına ilişkin sorunlarda incelemeler yaptırması
isteğinde bulunulmasını, tavsiye edebilir; d) Komite, bu Sözleşmenin 44
ve 45 inci maddeleri uyarınca alınan bilgilere dayanarak, telkin ve
genel nitelikte tavsiyelerde bulunabilir. Bu telkin ve genel nitelikteki
tavsiyeler, ilgili olan her Taraf Devlete gönderilir ve şayet varsa,
Taraf Devletlerin yorumları ile birlikte Genel Kurulun dikkatine
sunulur.
III. KISIM
Madde 46 Bu Sözleşme bütün Devletlerin imzasına açıktır.
Madde 47 Bu Sözleşme onaylamaya bağlı tutulmuştur. Onay belgeleri
Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri nezdine tevdi
edilecektir.
Madde 48 Bu Sözleşme bütün Devletlerin katılmasına açık
olacaktır. Katılma belgeleri Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel
Sekreteri nezdine tevdi edilecektir.
Madde 49 1. Bu Sözleşme, yirminci onay ya da katılma belgesinin
Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri nezdine tevdi tarihini
izleyen otuzuncu gün yürürlüğe gïrecektir. 2. Yirminci onay ya da
katılma belgesinin tevdiinden sonra bu Sözleşmeyi onaylayacak ya da ona
katılacak Devletlerin her biri için, bu Sözleşme, sözkonusu Devletin
onay ya da katılma belgesini tevdi tarihinden sonraki otuzuncu gün
yürürlüğe girecektir.
Madde 50 1. Bu Sözleşmeye Taraf herhangi bir Devlet bir
değişiklik önerisinde bulunabilir ve buna ilişkin metni Birleşmiş
Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri nezdine tevdi edebilir. Genel
Sekreter bunun üzerine değişiklik önerisini Taraf Devletlere, önerinin
incelenmesi ve oya konulması amacıyla bir Taraf Devletler Konferansı
oluşturulmasını isteyip istemediklerini kendisine bildirmeleri kaydıyla,
iletir. Böyle bir duyuru tarihini izleyen dört ay içinde Taraf
Devletlerin en az üçte biri sözkonusu konferansın toplanmasından yana
olduklarını ifade ederlerse Genel Sekreter, Birleşmiş Milletler ÇOCUK
HAKLARINA DAIR SÖZLEŞME Teşkilatı çerçevesinde bu konferansi düzenler.
Konferansta hazır bulunan ve oy kullanan Taraf Devletlerin çoğunluğu
tarafından kabul edilen her değişiklik, onay için Birleşmiş Miletler
Genel Kuruluna sunulur. 2. Bu maddenin 1 inci fıkrasında yeralan
hükümlere uygun olarak kabul edilen bir değişiklik, Birleşmiş Milletler
Genel Kurulunca onaylandığı ve bu Sözleşmeye Taraf Devletlerin üçte iki
çoğunluğu tarafından kabul edildiği zaman yürürlüğe girer. 3. Bir
değişiklik yürürlüğe girdiği zaman, onu kabul eden Taraf Devletler
bakımından bağlayıcılık taşır. Öteki Taraf Devletler bu Sözleşme
hükümleri ve daha önce kabul ettikleri her değişiklikle bağlı kalırlar.
Madde 51 1. Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri, onay
ya da katılma anında yapılabilecek çekincelerin metnini alacak ve bütün
Devletlere bildirecektir. 2. Bu Sözleşmenin amacı ve konusu ile
bağdaşmayan hiçbir çekinceye izin verilmeyecektir. 3. Çekinceler,
Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreterince, geri alınacağına
ilişkin bildirimde bulunma yoluyla her zaman geri alınabilir. Bunun
üzerine Genel Sekreter, bütün Devletleri haberdar eder. Böyle bir
bildirim, Genel Sekreter tarafından alındığı tarihte işlerlik kazanır.
Madde 52 Bir Taraf Devlet, bu Sözleşmeyi, Birleşmiş Milletler
Teşkilatı Genel Sekreterine vereceği yazılı bildirim yoluyla
feshedebilir. Fesih, bildirimin Genel Sekreter tarafından alınması
tarihinden bir yıl sonra geçerli olur.
Madde 53 Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri, bu Sözleşmenin tevdi makamı olarak belirlenmiştir.
Madde 54 Ingilizce, Arapça, Çince, spanyolca, Fransızca ve Rusça
metinleri de aynı derecede geçerli olan bu Sözleşmenin özgün metni,
Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri nezdine tevdi edilecektir.
Hükümetleri tarafından tam yetkili kılınan aşağıda imzaları bulunan
Temsilciler, yukarıdaki kurallarınışığında, bu Sözleşmeyi
imzalamışlardır.